Sử dụng chất gây nghiện trong thanh thiếu niên có thể chỉ đơn thuần là sử dụng nhất thời đến rối loạn sử dụng chất gây nghiện một cách nghiêm trọng. Các hậu quả cấp tính và lâu dài bao gồm từ nguy hiểm tối thiểu đến nhỏ đến đe dọa tính mạng, tùy thuộc vào chất, hoàn cảnh và tần suất sử dụng. Các hậu quả bao gồm từ nguy hiểm tối thiểu đến nhỏ đến đe dọa tính mạng, tùy thuộc vào chất, hoàn cảnh và tần suất sử dụng
Tuy nhiên, ngay cả khi chỉ là sử dụng nhất thời, thuốc gây nghiện có thể gây ra những ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe người sử dụng, ví dụ như quá liều, các hành vi bạo lực, và hậu quả của việc quan hệ tình dục không an toàn(ví dụ, mang thai, lây nhiễm bệnh qua đường tình dục). Sử dụng chất kích thích cũng cản trở sự phát triển trí não của thanh thiếu niên theo kiểu phụ thuộc vào liều lượng. Thường xuyên sử dụng rượu, cần sa (marijuana), nicotin hoặc các loại ma túy khác trong thời kỳ thanh thiếu niên có liên quan đến tỷ lệ rối loạn sức khỏe tâm thần cao hơn, hoạt động kém hơn ở tuổi trưởng thành và tỷ lệ nghiện cao hơn.
Thanh thiếu niên sử dụng các chất gây nghiện vì nhiều lý do:
- Để thể hiện sự từng trải hoặc để được là một phần của một nhóm, băng đảng.
- Để giảm stress
- Tìm kiếm trải nghiệm mới và thách thức
- Để làm giảm các triệu chứng rối loạn sức khoẻ tâm thần (ví dụ, trầm cảm, lo lắng)
- Các lý do khác như khả năng tự chủ kém, thiếu sự giám sát, quan tâm của các bậc phụ huynh và mắc các bệnh lý tâm thần khác nhau (ví dụ, rối loạn tăng động/giảm chú ý, trầm cảm). Thái độ của cha mẹ và các lý do mà cha mẹ dùng để biện minh cho mình trong việc sử dụng rượu, thuốc lá, thuốc gây nghiện được kê đơn và các chất kích thích khác có ảnh hưởng mạnh mẽ đến trẻ.
Theo các cuộc điều tra quốc gia Hoa Kỳ, tỷ lệ học sinh trung học cuối cấp không sử dụng các chất gây nghiện đã tăng đều trong suốt 40 năm qua. Tuy nhiên, đồng thời, một loạt các sản phẩm mạnh, gây nghiện và nguy hiểm hơn (ví dụ: opioid theo đơn, sản phẩm cần sa có hiệu lực cao, fentanyl, thuốc lá điện tử) đã trở nên sẵn có. Thanh thiếu niên bắt đầu sử dụng chất gây nghiện này có nguy cơ cao mắc những hậu quả cấp tính và lâu dài.
Các chất cụ thể
Thuốc lá
Đa số người lớn hút thuốc lá bắt đầu hút thuốc trong thời thanh niên. Nếu thanh thiếu niên hút thuốc lá trước tuổi 19, họ sẽ có khả năng cao trở thành người hút thuốc khi trưởng thành. Trẻ em dưới 10 tuổi có thể đã thử hút thuốc lá.
Tỷ lệ sử dụng thuốc lá dễ cháy ở thanh thiếu niên đã giảm đáng kể trong những năm 1990 và 2000 và tiếp tục giảm. Theo dõi Khảo sát Tương la báo cáo rằng vào năm 2021, khoảng 4,1% số học sinh lớp 12 cho biết có sử dụng thuốc lá hiện tại (hút trong 30 ngày trước đó), giảm từ 28,3% năm 1991 và từ 5,7% năm 2019; chỉ khoảng 2% số học sinh cho biết hút thuốc mỗi ngày.
Các yếu tố nguy cơ cao là có cha mẹ hút thuốc (yếu tố tiên lượng đơn mạch nhất) hoặc có người bạn và hình mẫu yêu thích (ví dụ những người nổi tiếng) hút thuốc. Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm:
- Kết quả học tập kém
- Hành vi có nguy cơ cao (ví dụ như ăn kiêng quá mức, đặc biệt là ở các cô gái, đánh nhau và lái xe khi say rượu, đặc biệt là ở trẻ trai, sử dụng rượu hoặc các loại chất kích thích khác)
- Khả năng giải quyết vấn đề kém
- Tình trạng sẵn có thuốc lá
- Lòng tự trọng giảm
Hình ảnh thanh niên nghiện hút đang sử dụng thuốc lá trong bữa ăn.
Thanh thiếu niên cũng có thể sử dụng các sản phẩm thuốc lá dưới các hình thức khác. Khoảng 2% số học sinh trung học phổ thông sử dụng thuốc lá không khói (1); tỷ lệ này đã giảm trong 10 năm qua. Thuốc lá không khói có thể nhai (thuốc lá nhai), đặt giữa môi dưới và lợi (thuốc lá nhúng), hoặc loại thuốc lá dạng hít. Hút thuốc bằng tẩu là tương đối hiếm ở Hoa Kỳ. Tỷ lệ trẻ > 12 tuổi hút xì gà đã giảm.
Phụ huynh có thể giúp con họ tránh sử dụng thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá không khói bằng cách làm gương cho con mình (tức là không hút thuốc hoặc thuốc lá dạng nhai), thảo luận công khai về mối nguy hại của thuốc lá và khuyến khích thanh thiếu niên đã hút thuốc bỏ thuốc lá, tìm đến sự trợ giúp y tế nếu cần.
Các chất kích thích khác
Việc sử dụng các chất gây nghiện khác ngoài rượu, nicotin và cần sa trong thời niên thiếu là tương đối hiếm.
Trong Theo dõi Khảo sát Tương lai năm 2021, tỷ lệ phần trăm học sinh lớp 12 sau đây cho biết đã sử dụng các chất bất hợp pháp một hoặc nhiều lần trong đời:
Các loại thuốc kích thích được kê đơn (không có đơn thuốc): 8,8%
- Chất kích thích đường hít (ví dụ dạng keo, chất xông hơi): 5,0%
- Thuốc gây ngủ (ví dụ: LSD, PCP, mescaline, nấm): 7,1%
- Cocaine: 2,5%
- Steroid tổng hợp (uống hoặc tiêm): 0,8%
- Methamphetamines (không kê đơn): 0,6%
- Heroin: 0,4%
Hình ảnh 2 thanh niên lấy ven cho nhau công khai giữa quán nước.
Trên toàn quốc, 1,6% số học sinh trung học đã sử dụng kim tiêm để tiêm bất kỳ loại thuốc bất hợp pháp nào.
bài viết rất hay